Czerwona Księga to rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski. Została stworzona na wzór międzynarodowej Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych. Zawiera listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia. Określa także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków, rzadkość ich występowania oraz stosowane i proponowane sposoby ochrony.
Dla Polski czerwoną księgę zwierząt opracowuje Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (dawniej Zakład Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych PAN), przy współpracy z kilkudziesięcioma naukowcami z całej Polski.
Po raz pierwszy dokonano tego w 1992 roku. Najnowsze dwutomowe wydanie to:
Tom I – Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce, red. Zbigniew Głowaciński, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2001
Tom II – Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce, red. Zbigniew Głowaciński & Janusz Nowacki, Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, 2004.
Kategorie zagrożenia gatunków w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt:
EX – gatunki wymarłe (2 gatunki)
tarpan, tur.
tur
EXP – gatunki zanikłe lub prawdopodobnie zanikłe w Polsce (kręgowce – 14 gatunków, bezkręgowce – 22 gatunki)
m.in. drop, jaszczurka zielona, jesiotr zachodni, karliczka, norka europejska, pustułeczka, sęp płowy, strepet, suseł moręgowany, brodawnica, mrówkolew drzewny, pazurecznik wielki.
norka europejska
CR – gatunki skrajnie zagrożone (kręgowce – 22 gatunki, bezkręgowce – 67 gatunki)
m.in. bekasik, dzierzba rudogłowa, gadożer zwyczajny, głuszec, kozica, kraska, kulon, łosoś, modraszek gniady, niepylak apollo, orlik grubodzioby, orzełek włochaty, rybitwa czubata, rybitwa popielata, sokół wędrowny, świstun, wąż Eskulapa, żołędnica, morświn.
kozica tatrzańska
EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone (kręgowce – 23 gatunki, bezkręgowce – 80 gatunków)
m.in. batalion, cietrzew, koza złotawa, minóg morski, nocek łydkowłosy, orzeł przedni, podgorzałka, suseł perełkowany, świstak, troć jeziorowa, zając bielak, żółw błotny, żbik, żubr, modraszek orion, szczeżuja spłaszczona.
orzeł przedni
VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie (kręgowce – 15 gatunków, bezkręgowce – 54 gatunki)
m.in. gniewosz plamisty, minóg rzeczny, piekielnica, uszatka błotna, wodniczka, modraszek alkon, trajkotka czerwona, niepylak mnemozyna.
wodniczka
NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia (kręgowce – 30 gatunków, bezkręgowce – 14 gatunków)
m.in. piskorz, ryjówka średnia, ryś, wilk, niedźwiedź.
wilk
LC – gatunki na razie nie zagrożone wymarciem, z różnych powodów wpisane do Czerwonej Księgi (kręgowce – 23 gatunki, bezkręgowce – 1)
m.in. mroczek posrebrzany, podkowiec duży, rzęsorek mniejszy, traszka karpacka.
traszka karpacka
Komentarze